Wellicht is het de Nederlandse naam ‘wonderboom’ er de oorzaak van dat er ieder jaar ongeveer 2.000 zakjes met zaden van deze plant worden verkocht in ons land. Dat is overigens ook toegestaan, mits er voldoende waarschuwingen op de verpakking staan. De wonderboom is namelijk extreem giftig, in alle onderdelen en dat geldt vooral voor de zaden. De plant bevat ricine en dat is een dodelijk gif voor mens en dier. Hoe snel groeit een wonderboom en hoe giftig is een wonderboom?
Inhoudsopgave
Ricinus Communis: de boom die geen boom is
De Ricinus Communis komt oorspronkelijk uit Oost-Afrika. Daar kan de plant tot 15 meter hoog worden en lijkt deze op een boom. In ons klimaat is de wonderboom meestal eenjarig, maar sommige soorten kunnen de winter ondergronds overleven en komen het volgende jaar weer bovengronds. Veel groter dan 2 meter in de hoogte worden ze niet in een zomer in onze streken. De wonderboom komt momenteel vrijwel overal voor. Soms decoratief in tuinen, maar ook in het wild kan deze onder de juiste omstandigheden overleven. Op braakliggende terreinen in de volle zon en met enige beschutting kan de plant het in grote delen van de wereld overleven.
Hoe snelt groeit een wonderboom?
Wat is de fascinatie van de wonderboom voor tuiniers? In de bijbel staat het verhaal over een plant die in één dag opgroeide en daarna weer verwelkte. Deze wonderboom was echter een wonder van God. Het is niet zeker of de bijnaam van de Ricinus Communis hieraan is ontleend. Feit is wel dat de wonderboom – mits die achter glas uit zaadjes is opgekweekt – in de volle grond ook in ons klimaat ongelooflijk snel kan groeien. Met genoeg zon en voldoende water kan een stekje van enkele centimeters in een zomer uitgroeien tot een brede plant van wel 2 meter hoog. De bloei is niet spectaculair maar daarna worden decoratieve oranje zaaddozen gevormd, die zaden kunnen opleveren voor nieuwe planten. Is de wonderboom winterhard? Nee, want zodra de kou invalt, verwelkt de wonderboom bijzonder snel.
Hoe gevaarlijk is ricine?
Gif wordt op zijn kracht beoordeeld middels de hoeveelheid die dodelijk is per kilogram lichaamsgewicht van een mens. Bij ricine is een dosis van 0,002 mg/kg dodelijk. Dat komt overeen met het gif van de meest dodelijke slangen, paddenstoelen, insecten en andere giftige stoffen. Praktisch is 1 gram ricine genoeg om 36.000 mensen te doden en zijn 3-5 zaadjes van een wonderboom dodelijk voor een kind. Ricine is een eiwit dat in het lichaam diverse organen doet uitvallen en uiteindelijk voor een hartstilstand zorgt. Hoe snel dat kan gaan is afhankelijk van de dosis die iemand heeft binnengekregen. Een dodelijke hoeveelheid is vaak binnen enkele uren fataal.
Het economisch nut van Ricinus Communis
Indoen de plant geen verder nut zou hebben dan een decoratieve waarde voor in de tuin, zou deze waarschijnlijk op veel plaatsen al verboden zijn, maar de wonderboom heeft ook een andere kant. De groei is enorm snel en ricine is door verhitting relatief eenvoudig onschadelijk te maken. Dan blijft veevoer over dat snel en efficiënt kan worden gekweekt. De olie die uit de zaden kan worden geperst heeft – na onschadelijk te zijn gemaakt – ook diverse toepassingen. De vettige substantie doet dienst als basis voor smeerolie en -vet. Ook voor moderne cosmetica is het product zeer geschikt. Daarnaast wordt de olie in de oude Chinese geneeskunde gebruikt als laxeermiddel.
Hoe kweek je een wonderboom?
In principe raden wij iedere tuinier af om de wonderboom in de tuin te gebruiken. Het is echter niet verboden. Daarbij zijn de volgende zaken wel van essentieel belang:
- In de tijd dat de plant zaaddragend is, mag de tuin niet toegankelijk zijn voor kinderen of huisdieren.
- Gebruik altijd tuinhandschoenen in het contact met de wonderboom en maak deze achteraf goed schoon.
- Voer ieder onderdeel van de plant goed af. Alle delen van de plant bevatten ricine. Gebruik op de composthoop is dus uitgesloten.
- Experimenteer nooit met de zaden van deze plant. Deze zijn enorm giftig.
Dit artikel bevat affiliate links. Als je hierop klikt en een bestelling plaatst, ontvangen wij een percentage, maar jij betaalt gewoon het normale bedrag voor je product.
