Het aantal egels in ons land gaat al jaren achteruit. Dat is jammer voor de biodiversiteit en het evenwicht in de natuur. Egels zijn zeer enthousiaste insecteneters die ook jouw tuin van lastige beestjes kunnen ontdoen. Daarnaast zijn het grappige dieren die de meeste mensen vertederen. Heb jij een tuin? Dan kan je die desgewenst geschikt maken voor een egel. Want een egel stelt wel enkele eisen aan zijn huisvesting.
Inhoudsopgave
Een rommelige tuin graag
Als jij houdt van orde en netheid in de tuin, is dat geen aanbeveling voor een egel. Een egel spoort het eten op tussen gevallen bladeren, takjes en ander natuurlijk afval. Daarnaast moet er bij voorkeur struikgewas of een andere schuilplaats zijn waar de egel overdag kan rusten. Bij de schemering staat deze op om te foerageren. Dat kan de hele nacht duren. Een tuin die geschikt is voor een egel trekt ook vaak kleine vogels aan zodat je twee vliegen in één klap kan slaan.
De winterslaap
In november zoeken de meeste volwassen egels al een plek om de winterslaap door te brengen. Jongere exemplaren wachten soms nog een maandje. Tijdens de winterslaap gaat de lichaamstemperatuur van boven de 30° C naar minimaal 4° C, de ademhaling vertraagt en de stofwisseling is minimaal. Waar slapen egels in de winter? Voor hun winterslaap zoeken egels een goede plek die beschut ligt en wordt voorzien van voldoende nestmateriaal, zoals dode bladeren en andere isolatie.
Wat moet je doen als je een egel in de tuin hebt?
Een egel zal een egelhuisje graag accepteren. Deze kan je kant-en-klaar kopen, maar ook zelf maken. Let er daarbij op dat het huisje moet voldoen aan de eisen die de egel ook stelt als hij zelf een nest bouwt: er mag geen (regen)water binnen kunnen dringen en er moet beschutting zijn tegen de koude wind. Stoor een egel niet wanneer hij het huisje heeft betrokken. Aan pootafdrukken bij de ingang is meestal wel te zien of er een bewoner is. In maart eindigt de winterslaap, de egel heeft dan gemiddeld 30% lichaamsgewicht verloren.
Egels voeren, mag dat zomaar?
Een egel moet tijdens de periode maart tot november voldoende reserves opbouwen om de winter door te komen. Hoewel het dier vooral insecten eet, is het net als de mens een omnivoor. Ook fruit, groente en vlees (wormen) eet hij graag. In de maanden van overvloed vindt de egel overal voldoende voedsel. Daarvoor legt hij iedere nacht wel 1 tot 5 kilometer af.
Als het kouder wordt, neemt de overvloed af. Dan kan je de egel een handje helpen door het dier bij te voeren. In speciaalzaken kan je egelvoer en -patė kopen die speciaal is afgestemd op de proteïne-behoefte die de egel in de herfst heeft. In droge periodes heeft een egel ook moeite om voldoende water te vinden. Een bakje water op een veilige plek is dan een uitkomst. Let op: egels drinken wel melk maar dat brengt ze in de problemen omdat ze de lactose niet kunnen verteren.
Soms wordt een egel wakker tijdens de winterslaap omdat de reserves op zijn of wellicht zijn huisje te koud is. Een egel die tijdens de winter rondscharrelt, zal het niet in zijn eentje redden. Kijk op internet of er in de buurt een opvangcentrum is (zie egelbescherming.nl).
Hoe weet je of je een egel in de tuin hebt?
Zoals je hierboven al hebt kunnen lezen, laten egels doorgaans pootafdrukjes achter. Deze zie je dan bij de ingang van het egelhuisje, maar ook op andere plaatsen in de tuin. Verder rommelen ze vaak graag in het gebladerte en vind je af en toe uitwerpselen. Soms kun je ze ’s avonds, als het al volledig donker is, ook zelf spotten of horen knorren.
Egels en katten
Een egel in de tuin, hoe reageert je kat daarop? Voor egels in je tuin vormt de kat niet echt een bedreiging. Een kat zal niet zo snel een egel pakken. Voor andere kleine diertjes en vogels vormt je kat echter wel een bedreiging. Realiseer je dat altijd als je de kat buiten laat. Hoe voorkom ik dat katten het egelvoer opeten? Een kat kan egelvoer wel zien als een lekker hapje. Je kunt dat voorkomen door een egelvoerhuis te gebruiken, bijvoorbeeld met behulp van een transparante opbergbox. Maak daar een opening in voor de egel van 13 x 13 cm groot, zodat je kat er niet doorheen kan. Eventueel kun je ook een tunnel erbij maken, zodat je kat ook niet met zijn poot het voedsel naar buiten kan trekken. Leg iets zwaars op de opbergbox, zoals een stoeptegel, zodat de kat deze bescherming niet om kan gooien.
Welk dier eet egels?
Een egel is voor de meeste rovers veilig, dankzij zijn eigen speciale prikkelige bescherming. De egel heeft wel natuurlijke vijanden. Een vos of das waagt zich minder snel aan een egel, maar roofvogels durven deze uitdaging wel aan. Een egel in je tuin zou in theorie dus een prooi kunnen zijn, maar de kans is niet zo groot als bij bijvoorbeeld muizen.
Tips indien je een egel in de tuin hebt
- Zorg dat er een opening is in de tuinafzetting. Tijdens de nachtelijke wandelingen verlaten ze de tuin.
- Sluit schuren en huisjes altijd goed af. Egels zullen anders wellicht ook hier hun toevlucht zoeken.
- Zet de steile oevers van een vijver af, zodat de egel niet het risico loopt te verdrinken.
- Kijk tuinafval afrijd goed na op egels. Overdag slapen ze immers op een beschutte plaats.
- Wees voorzichtig met het omspitten van de composthoop. Het is een favoriete plek voor egels.
- Onder struikgewas maaien en dichte beplanting verwijderen is risicovol voor egels.
Dit artikel bevat affiliate links. Als je hierop klikt en een bestelling plaatst, ontvangen wij een percentage, maar jij betaalt gewoon het normale bedrag voor je product.
