Het jaar 2024 is een triest verlopen voor de Nederlandse vlinders. Het aantal dat er geteld werd, was lager dan ooit tevoren. Daar heeft de klimaatverandering ook veel mee te maken, er zijn meer insecten die het daarmee moeilijk hebben. Daarnaast vormen bestrijdingsmiddelen in de natuur nog steeds een bedreiging. Een verder probleem is dat in Nederlandse tuinen de omstandigheden vaak niet ideaal zijn voor vlinders, maar daar valt beslist wat aan te doen. Op die manier kunnen we wellicht voorkomen dat de jongeren straks alleen nog vlinders kunnen bewonderen in kassen met een tropisch klimaat en een hoge vochtigheidsgraad. ‘Onze’ inheemse vlinders hoeven echter niet onder te doen voor die exotische fladderaars als we er maar zuinig op zijn. Je eigen tuin omtoveren in een vlindertuin? Met de onderstaande tips maak je jouw tuin aantrekkelijk voor deze vrolijke fladderaars.
Inhoudsopgave
Kies een juiste locatie
Voor een eigen vlindertuin kies je meestal een stukje van de tuin. Dat is eenvoudiger voor jou met betrekking tot het onderhoud en ook voor de vlinders is het praktisch. Een zonnige plek is daarbij de meest logische keuze. Vlinders moeten soms opwarmen in de zon en doen dat het liefste op een plant. Wat een vlinder verder nodig heeft is de superbrandstof nectar voor al dat gefladder. De speciale lange tong is daarvoor uitermate geschikt. Planten met veel en goed verborgen nectar zijn dan ook echte vlinderlokkers.
Naast voedsel zoeken vlinders ook veiligheid. Een beetje rommelige tuin trekt dan ook meer vlinders dan een keurig opgeruimde. De zoete geur van overrijp fruit heeft ook een grote aantrekkingskracht op vlinders (overigens ook op minder gewilde insecten zoals wespen). Als je een deel van de tuin voor de vlinders bestemt, heeft dat ook als voordeel dat jij ze van een afstandje kan observeren zonder hun natuurlijke gedrag te verstoren. Een prachtige manier om tot rust te komen.
Welke soort planten zijn geschikt voor de vlindertuin?
Inheemse vlinders moeten het grootste deel van hun kostje verzamelen in de natuur. Het is dan ook logisch dat ze een grote voorkeur hebben voor inheemse planten. De vlinderstruik is daarbij een uitzondering, want dat is eigenlijk een invasieve exoot. Maar als je voorzichtig omgaat met het snoei-afval kan een dergelijke struik zeker een interessante optie zijn. Vlinders zullen ook andere keuzes maken dan de mens. Er zijn inheemse ‘wilde’ planten die goed passen in een vlindertuin. Denk hierbij aan zonnehoed, salvia, kroontjeskruid, vernonia, petunia’s en seringen. Belangrijk is ook de bloeitijd en variatie in planten kan er voor zorgen dat er genoeg voedsel is van de late lente/vroege zomer tot de herfst. Dat is de periode dat de inheemse vlinders actief zijn.
Wat zijn waardeplanten voor vlinders?
Vlinders zetten op waardeplanten hun eitjes af, zodat de rupsen daar meteen van kunnen eten. Zo kunnen prachtige vlinders als de dagpauwoog en de atalanta niet zonder brandnetels overleven. De rupsen kunnen alleen deze plant eten. Een paar brandnetels op een strategische plaats in de tuin kan die soorten een handje helpen. Alle soorten vlinders hebben een of meer soorten waardeplanten of -bomen. Het is beslist de moeite waard om daar iets meer over te lezen voordat je een vlindertuintje begint.
Hoe heet je vlinders verder welkom in je tuin?
Nectar bevat veel suiker en van al die zoetigheid krijgen ook vlinders dorst. In de natuur drinken ze uit ondiepe plassen. In ons georganiseerde stadsleventje zijn er niet veel plassen in droge tijden. Zet derhalve in je vlindertuintje een aantal ondiepe schaaltjes neer en vul deze regelmatig met kraanwater.
Vlinders zoeken vaak beschutting en dat kunnen ze makkelijker vinden als je niet alle gevallen bladeren en dergelijke verwijdert. In de natuur ruimt ook niemand dat op. Sommige vlinders overleven de winter en vroege lente. Dat doen ze door een schuilplaats te zoeken waar ze beschut zijn tegen de kou. Een vlinderhotel kun je compleet kopen, maar ook zelf maken. De praktijk leert dat vlinders moeilijke gasten zijn en vaak onderdak zoeken in de natuur, bijvoorbeeld in bomen. Wees dus niet teleurgesteld indien je hotel tijdelijk leeg blijft staan.
Vlinders en rupsen
Ze zijn nu eenmaal onlosmakelijk met elkaar verbonden door het wonder van de metamorfose. Zonder rupsen geen vlinders, zo werkt het. Betekent dat ook dat vlinders per definitie ook zorgen voor overlast en klagende buren. Dat valt (ten dele) mee. De meeste rupsen van vlinders eten bladeren van bomen. Sommige zijn erg kieskeurig en andere lusten vrijwel ieder blaadje. Indien er veel rupsen zijn, kunnen ze een boom compleet kaalvreten. Overigens zonder permanente schade. De bladeren groeien weer aan. Toch zal een buurman wellicht niet blij worden als jouw rupsen zijn appelboom ontbladeren. De rups van het bekende koolwitje is berucht omdat deze met zijn vraatzucht een moestuin kan verwoesten. Het hoort bij de natuur, maar hou er rekening mee als je een vlindertuintje wil starten.
Lezen over vlinders
Wist je dat er 80 vlindersoorten inheems zijn in ons land? In de handige Rebo Mini Guide worden ze allemaal besproken en kan je ze makkelijk herkennen aan de hand van foto’s. Er staat ook informatie bij over de waardeplant, vliegtijden en andere bijzonderheden. Dit is gewoon een handig en goedkoop boekje voor iedereen die om vlinders geeft.
Bekijk ook:
Dit artikel bevat affiliate links. Als je hierop klikt en een bestelling plaatst, ontvangen wij een percentage, maar jij betaalt gewoon het normale bedrag voor je product.
